Türkçe İçgörüler’e hoş geldiniz! 👋 🇹🇷
Bu sayfada katkılarınızı mükemmelliğe ulaştıracak notlar ve ipuçlarını bulacaksınız. Burada bulabileceğiniz her şey Şarkı Sözleri Yönergeleri ile paraleldir, bu yüzden onlardan da geride kalmadığınızdan emin olun. İçgörüler’i, Türkçe katkılarda sıkça karşılaşılan ve kendine ait bir yere sahip olmasının uygun olacağı özel başlıklar olarak düşünebilirsiniz.
İçgörüler’de göreceğiniz maddelerin birçoğu Türk Dil Kurumunun yazım kuralları ile
bağlantılıdır. Burada kapsanmamış herhangi bir durumla karşılaşırsanız TDK’nin resmî web sitelerini ( Yazım Kuralları, Güncel Türkçe Sözlük) inceleyerek doğru kullanımlara
ulaşabilirsiniz.
Söyleyiş Farklılıkları 💬
Şarkılarda kimi zaman kelimelerin İstanbul Türkçesi ile belirlenmiş şeklinden farklı telaffuz edilmesiyle karşılaşabilirsiniz. Buna farklı ağız özelliği gösteren kelimeler, günlük yaşamda kullandığımız dildeki gibi kelimelerin kısaltılarak okunması gibi örnekler verilebilir. Böyle durumlarda kelimeyi doğru yazımı olarak değil, sanatçının söylediği hâliyle yazıya geçirmelisiniz.
❌ İkimize karşı bu dünya, bizi anlamayacaklar
✅ İkimize karşı bu dünya, bizi anlamıy’caklar
Hece ve Ses Düşmeleri 📣
Türkçe şarkılarda bazı hecelerin ve seslerin söylenmediği, yani düştüğü, durumlar oldukça yaygındır. Bu tür durumlarda telaffuz edilmeyen harfler yerine bir kesme işareti (’) konması gerekir. Bu olayın en sık görüldüğü birkaç kelimeyi ve bazı diğer örnekleri aşağıdaki tabloda görebilirsiniz.
Bi’ (bir)
Ner’de? (nerede)
Yaz’caksın (yazacaksın)
Bi’ şey (bir şey)
Nası’? (nasıl)
Yazıyo’ (yazıyor)
Bi’kaç (birkaç)
N’olur (ne olur)
Bur’dan (buradan)
Noktalı Virgül 🖋️
Noktalı virgül, bazı cümlelerde Türkçe yazım kuralları bakımında gerekli görünse de düzen ve herkesin katkıları arasındaki tutarlılığın sağlanması açısından şarkı sözlerinde noktalı virgül kullanılmamasını tavsiye ediyoruz. Noktalı virgülün kullanılabileceği durumlarda tek bir normal virgül kullanımı yeterlidir.
Düzeltme İşareti ✏️
Düzeltme işareti yazılışları aynı, ancak söylenişleri ve anlamları farklı olan kelimeler;
dilimize farklı dillerden aktarılmış bazı sözcükler ve bazı eklerin karışmasını engellemek
amacıyla kullanılır. Gerektiği durumlarda düzeltme işareti içeren kelimeler, onu kullanarak
yazılmalıdır. Bu kelimelerden en yaygın olan birkaç örneği burada görebilirsiniz.
aşık / âşık
hala / hâlâ
rüzgâr
hikâye
askerî
adet / âdet
yar / yâr
imkânsız
kâğıt
resmî
hal / hâl
şura / şûra
dükkân
sükûn
millî
Ünlemlerin Yazılış Biçimi ❗️
Şarkıların içinde sıklıkla ünlem kelimelerle karşılaşabilirsiniz. Bunlardan en sık
kullanılanların standartlaştırılmış birkaçını bu listede bulabilirsiniz.
➢ah, oh, ooh, hmm, mm, ey, yeah, whoa
Burada örneklendirilen veya benzer kelimelerdeki bazı harflerin şarkılarda uzatılarak
okunması ile sıklıkla karşılaşabilirsiniz. Bu durumlarda o harf peş peşe birkaç tane değil, bir
veya en fazla iki kere yazılmamalıdır.
❌ oooooooh, aaaahh, hmmmm
✅ ooh, oh, ah, hmm
Virgülün Kullanılmadığı Yerler 🎼
Virgüllerin kullanılması; görünüş, okunabilirlik ve anlaşılabilirlik açısından şarkı sözleri için
oldukça önemli bir etkendir. Ancak virgüllerin kullanılmaması gereken bazı durumlar vardır.
Virgüllerin hatalı olarak kullanıldığı en sık karşılaşılan örneklerin bazıları bu kısımda yer
almaktadır.
1. Şart eki almış kelimelerden sonra virgül kullanılmamalıdır.
❌ Bana ihtiyacın olursa, sarıl ona, elbet unutursun
✅ Bana ihtiyacın olursa sarıl ona, elbet unutursun
2. Tekrarlı bağlaçlar arasında virgül kullanılmamalıdır.
❌ Ne sen baktın ardına, ne ben
✅ Ne sen baktın ardına ne ben
3. Satır içinde, sanatçının es verdiği bölümlerde (eğer cümle yapısı yönünden ihtiyaç
duyulmuyorsa) virgül kullanılmamalıdır. Eğer sanatçılar bir cümle oluşturacak bir şey
söylerken kelimeler arasında sessizlik veya enstrüman ile bir duraklama yaratıyorsa her
zamanki gibi tek bir boşluk art arda gelen iki kelimeyi ayırmak için yeterlidir.
Yapımcı Etiketleri (Producer Tags) 💽
Yapımcı etiketleri, şarkının yapımcısının kim olduğunu dinleyicilere aktaran kısa bir sestir.
Çoğunlukla hiphop parçalarda yaygındır, şarkının genellikle başında ve daha az sıklıkla
sonunda yer alır. Türkçe şarkılarda en yaygın karşılaşılan bazı yapımcı etiketleri burada
alfabetik sırayla not edilmiştir.
A-a-alo, Waxy
AKDO
Büken
Casap, show me what you got
いただきます(Itadakimasu)
Narco
Ner’desin Pango?
Segah
Ver bakıyım AKDO
Who made it? It’s Kleo
You want Smoke?
Alıntı Cümleler
Alıntı cümleler yazıya geçirilirken, alıntı cümle virgülü takip eden tırnak işaretleri (“) ile
belirtilmelidir ve alıntı cümlenin ilk kelimesi büyük harfle başlamalıdır.
❌ Güneş bile dedi ki kendine: “Doğmak anlamsız”
❌ Güneş bile dedi ki kendine doğmak anlamsız
✅ Güneş bile dedi ki kendine, “Doğmak anlamsız”
Not: Eğer satır alıntı cümle ile başlıyorsa devamında virgül kullanmak gerekli değildir.
✅ “Bekle” dedi gitti, ben beklemedim
Not: Eğer alıntı cümle birden fazla satıra yayılmışsa tırnak işaretleri yalnızca alıntı cümlenin
en başına ve en sonunda konmalıdır. Tırnak işaretlerini her satırda kullanmak gerekli değildir.
✅ “Böyle gitme n’olur, böyle gitme n’olur
Biraz yanımda otur” diyemedim